Được quản lý chặt chẽ bởi công ty đại diện và pháp luật, CEX thường được cho là an toàn hơn nhiều so với DEX. Tuy nhiên kể từ sau bê bối của Sam và sự sụp đổi của sàn FTX, đã có một bộ phận không nhỏ người dùng bắt đầu mất niềm tin vào các sàn CEX. Thoạt tiên, đây chỉ là một nỗi sợ vô căn cứ do con sâu FTX làm rầu nồi canh. Nhưng với những hành động gần đây của các sàn CEX, thì chúng ta buộc phải cẩn thận "nghĩ xa".
Động thái ban đầu
Việc FTX sụp đổ bắt nguồn chủ yếu đến từ lượng tài sản kém chất lượng và ít ỏi. Khi Alameda bắt đầu lộ ra quỹ này thiếu thanh khoản, thị trường đã chỉ ra được trong quỹ dự trữ của FTX cũng gần như không có gì ngoài FTT, SOL và cực ít tiền mặt, dẫn đến cái kết thảm khốc.
Chính vì vậy, để tạo lòng tin cho nhà đầu tư và thị trường tránh việc rút tài sản/ bán tháo. Ngay trong ngày hôm đó Binance đã đi đầu công khai bảng cân đối kế toán và toàn bộ tài sản của mình. Tiếp đó lần lượt là các sàn OkeX, Kucoin, Gate, Crypto.com, Bitfinex, Huobi, Deribit ...
VD như trên đây là tài sản của Binance, với tổng giá trị lên tới 70 tỷ đô. Trong đó, hơn 50% là stablecoin và 30% là các loại tài sản bluechip như BTC, ETH, BNB. Có thể thấy chất lượng tài sản của Binance là cực kỳ tốt. Tương tự, các sàn nhỏ hơn chỉ có tổng tài sản khoảng từ 2- 10 tỷ đô nhưng cũng cho nhà đầu tư thấy họ có tiền dữ trự chất lượng và minh bạch.
Có thể xem chi tiết tài sản các sàn CEX khác Tại đây.
Những hành động mờ ám
Crypto.com
Chuyện sẽ rất ổn và không có gì xảy ra, nếu không có 1 lời tố cáo. Crypto.com được cho là đã gửi 320,000 ETH đến sàn Gate vào ngày 21/10, Gate công bố tài sản của mình vào ngày 28/10 rồi ngay sau đó chuyển lại 285,000 ETH cho Crypto.com.
Confirmed: crypto .com "accidentally" sent 320k eth of user deposits to Gate .io on Oct 21st
— Shegen - overthrow the banks (@shegenerates) November 13, 2022
Oct 28: Gate shows "proof of reserves" & then sends 285,000 eth back
This was topping up for the proof. Gate and crypto .com are fucked?https://t.co/jYyq1CIGOs https://t.co/RTWEYgTCJA pic.twitter.com/U9PJdHfTDW
Để trả lời vấn đề này, sáng nay Kris, CEO của Crypto.com đã lên tiếng. Ông nói rẳng chỗ tài sản đó đáng lẽ đang được di chuyển sang 1 ví lạnh, nhưng họ đã chuyển nhầm cho Gate và sau khi trao đổi, phía Gate đã hoàn lại tài sản.
It was supposed to be a move to a new cold storage address, but was sent to a whitelisted external exchange address. We worked with Gate team and the funds were subsequently returned to our cold storage. New process and features were implemented to prevent this from reoccurring.
— Kris | Crypto.com (@kris) November 13, 2022
Tuy nhiên câu trả lời này càng để lại nhiều nghi vấn hơn cho cộng đồng. Tại sao một khoản tiền lớn được quản lý chặt chẽ như thế lại có thể "chuyển nhầm"? Tại sao lại chuyển nhầm đúng ngày kiểm toán tài sản, và nếu có nhầm thật thì 35k ETH chênh đã đi đâu?
Theo như công bố của Crypto.com, hiện tại tất cả tài sản của người dùng sẽ được trữ trong các ví lạnh Ledger. Tuy nhiên, nhìn vào hoạt động của ví lạnh này ta sẽ thấy rất nhiều hoạt động đáng ngờ, và còn chưa chắc liệu tài sản có thật sự được trữ trên ví lạnh? Theo nhà phân tích nổi tiếng, Adam Cochran, các ví này có rất nhiều giao dịch mờ ám cùng các sàn CEX khác như Gate, Huobi, Gemini, Celcius, ...
1/8
— Adam Cochran (adamscochran.eth) (@adamscochran) November 13, 2022
I'm going to need an explainer on the Crypto .com cold wallet set up?
Decided to poke at wallet 4 on Etherscan and here is what I saw: pic.twitter.com/hBvD1doFbI
Và đừng quên rằng, theo như dữ liệu từ Nansen, trong 2.5 tỷ USD tài sản của Crypto.com thì có đến hơn 20% là $SHIB, một đồng memecoin biến động giá rất mạnh. Mặc dù dữ liệu này còn đã có thể được "làm đẹp" thì ta cũng dễ thấy được là có điều không ổn với tài sản của sàn CEX này.
Huobi
Không chỉ Crypto.com, Huobi cũng đang là sàn bị đặt ra nghi vấn. Theo nguồn tin từ Wu Blockchain, sau khi công bố tài sản với 14,858 ETH dự trữ. Huobi đã nhanh chóng chuyển 10,000 ETH trở lại Binance và OKX. Một hành động tương tự hành vi của Gate và Crypto.com.
After Huobi released the asset snapshot of the asset reserve, 10,000 ETH was transferred from 0xca...c3fc (Huobi 34) to Binance and OKX deposit wallets. The Huobi 34, which had 14,858 ETH at the time of the snapshot, currently has only 4,044 ETH left. https://t.co/wrphZxadBM pic.twitter.com/B2lRXMF8su
— Wu Blockchain (@WuBlockchain) November 13, 2022
Huobi đã lên tiếng rằng đây chỉ là hoạt động rút tài sản của 1 cá voi lớn trên sàn, và đây là điều bình thường. Nhưng cộng đồng không hề nghĩ vậy, phản ánh qua việc giá $HT đã bị dump mạnh hôm qua và trở lại vùng trước khi được Justin Sun mua lại (khung thời gian tại thời điểm viết bài). Hai ngày gần đây, USDD, stablecoin được Sun dùng để thay thế HUSD cho Huobi cũng đã mất peg và có lúc rơi xuống vùng $0.89. Pool USDD-3CRV trên Curve hiện có tới hơn 80% là USDD. Có thể dễ thấy sàn này cũng đang rơi vào một tình trạng tài sản đặt ra nhiều nghi vấn không kém Crypto.com.
Tổng kết
Dù chưa chắc chắn được điều gì, nhưng hành động mờ ám trong lúc thị trường khó khăn như này đều cho thấy rủi ro lớn. Nhà đầu tư có tài sản trên sàn/ đầu tư vào các token liên quan những sàn CEX này cần hết sức lưu ý. Trong downtrend, giữ tiền luôn là việc được ưu tiên hơn kiếm tiền. Đặc biệt là khi, chính CZ cũng lên tiếng cảnh báo về những trường hợp như trên.
If an exchange have to move large amounts of crypto before or after they demonstrate their wallet addresses, it is a clear sign of problems. Stay away. Stay #SAFU. 🙏
— CZ 🔶 Binance (@cz_binance) November 13, 2022