Trong 2 ngày vừa qua, Binance, sàn giao dịch lớn nhất thị trường đã liên tục gặp FUD từ các bên. Không chỉ là CEX số 1 về uy tín, Binance cũng là một với BNB Chain – Blockchain lớn thứ 2 chỉ sau Ethereum. Bởi vậy việc Binance có vấn đề đồng nghĩa với toàn bộ nền kinh tế crypto đối mặt với rủi ro. Mặc dù CZ đã liên tục lên tiếng để bảo vệ con cưng của mình, tuy nhiên giá $BNB vẫn chịu áp lực bán và đã giảm hơn 9%, BUSD thì mất peg.
Cùng đào sâu và phân tích khách quan các FUD, để xem liệu Binance có thật sự đổ ngã, rủi ro tới đâu? Và chúng ta nên làm gì.
FUD Khóa Tài Khoản
Mọi chuyện khởi đầu từ cách đây khoảng 4 ngày, khi một loạt token trên sàn này như SUN, ARD, OSMO, FUN và GLM có dấu hiệu biến động giá bất thường. Chart giá tạo cột dựng đứng với lượng volume rất lớn. Theo cộng đồng, nguyên nhân của việc này đến từ 1 vài cá nhân đã bị lấy trộm API – cho phép người khác có thể đặt lệnh trên tài khoản Binance của họ. Từ đó, những kẻ xấu đã dùng API để thao túng các token thanh khoản thấp và trục lợi.
Ngay hôm đó, Binance cũng đã thông báo họ sẽ tiến hành điều tra về hành vi giá đáng nghi của các token trên. Đồng thời tạm ngưng rút tiền từ một vài tài khoản có liên quan. Việc này đã gặp phải phản đối của các chủ tài khoản.
We are aware of the abnormal price movements for certain trading pairs on #Binance, involving assets such as $SUN, $ARDR, $OSMO, $FUN and $GLM.
— Binance (@binance) December 11, 2022
Our team is investigating and taking appropriate actions in regards to the suspicious accounts.
Tuy nhiên sự việc chỉ thật sự đẩy lên cao trào khi xuất hiện @coinmamba, một KOL trade future lớn trong cộng đồng với gần 300k follower. Coinmamba nói rằng, 1 API mà anh đã tạo ra từ 2 năm trước trên Binance đã bị lộ và tài khoản bị tấn công. Anh chưa từng cho bất kì ai biết ngoại trừ 3Commas, một phần mềm trading lớn thông qua API. Coinmamba cho rằng chính Binance đã để lộ API và yêu cầu sàn đền bù thiệt hại. Tuy nhiên, phía Binance lại phủ nhận điều này, dẫn đến 1 cuộc tranh cãi dài trên Twitter giữa Mamba và CZ. ➡ Đỉnh điểm là CZ đã khóa tài khoản của Coinmamba.
Tweet deleted. But CT remembers.. pic.twitter.com/p5nkeDmhe1
— CoinMamba (@coinmamba) December 9, 2022
➡ Cũng chính từ đây, cộng đồng đã liên kết 2 câu chuyện trên để lan truyền nhau về việc Binance khóa tài khoản user.
Phân tích rủi ro
Ta thấy rõ FUD này là vô lý vì 2 sự kiện nghe qua có thể giống nhau nhưng vẫn là những câu chuyện riêng biệt. Hơn nữa, trong case của Mamba có thể thấy chính phía anh đã bất cẩn để API của mình trong 2 năm mà không tắt. Và cũng không thể xác nhận được liệu Mamba có là người để lộ API, hay là 3Commas thật sự an toàn?
Điều duy nhất tiêu cực ở đây là Binance đã khá “lạm dụng quyền lực” của mình và khóa tài khoản của user. Nhưng user phải hiểu rõ Binance là một sàn CEX – sàn tập trung, nên điều này là hoàn toàn bình thường khi đã chấp nhận dùng Binance.
Ngoài ra, hôm qua chúng ta còn thấy một loạt hình ảnh rút token mạng ERC-20 và BEP-20 bị tạm ngưng trên Binance. Nhưng một lần nữa, đây cũng chỉ là những FUD hùa theo của cộng đồng, vì việc tạm ngưng này là để cho sự kiện hard fork BNB chain, vốn đã được sàn thông báo từ tuần trước.
FUD Cạn Tiền Dự Trữ
Nếu như đã trải qua sự cố FTX, mọi người đều sẽ biết vấn đề cốt lõi của các sàn CEX nằm ở nguồn tiền dự trữ. Bời vậy, ngay sau thảm họa đó, đa số các sàn CEX đều đưa ra Proof of Reserve – bằng chứng về tài sản, hoặc các bảng cân đối kế toán kế toán để người dùng có niềm tin vào sàn.
Binance là bên đầu tiên, và cũng là bên có tài sản chất lượng nhất khi công bố Proof of Reserve với hơn 63 tỷ đô. Ngoài ra, họ còn thuê thêm Mazars, một công ty kiểm toán – 1 bên thứ ba, để xác nhận điều này. Mazars đã xác nhận tuần trước rằng Binance hiện đang có số BTC đủ back 101% cho tài sản của user, cho thấy sàn vẫn rất ổn về tài chính.
Tuy nhiên John lại không nghĩ thế. John Reed Stark, một cựu giám đốc tại phòng Thi hành của SEC với hơn 18 năm kinh nghiệm cho rằng báo cáo của Binance không phản ánh được tình trạng thật sự của sàn. Cũng không đưa ra được ý kiến hay sự thật nào đằng sau những con số, và ông cho rằng đây là một “dấu hiệu” mờ ám.
Binance’s “proof of reserve” report doesn’t address effectiveness of internal financial controls, doesn’t express an opinion or assurance conclusion and doesn’t vouch for the numbers. I worked at SEC Enforcement for 18+ yrs. This is how I define “red flag. https://t.co/6oEqmArjS9
— John Reed Stark (@JohnReedStark) December 11, 2022
Không chỉ có John, trước đó một thời gian Jess Powell, CEO của sàn Kraken cũng lên tiếng nghi ngờ báo cáo của Binance. Khi Binance ra mắt sản phẩm Merkle tree cho phép user tự kiểm tra số dư BTC của mình trên sàn, Jess nói rằng đây chỉ là một trò bịp để che mắt cộng đồng. Vì số dư là một thứ lố bịch, họ đã bỏ qua những tài khoản mà tài sản bị âm (do nợ). Điều quan trọng là lượng tài sản sàn thật sự có so với lượng của user.
I'm sorry but no. This is not PoR. This is either ignorance or intentional misrepresentation.
— Jesse Powell (@jespow) November 25, 2022
The merkle tree is just hand wavey bullshit without an auditor to make sure you didn't include accounts with negative balances. The statement of assets is pointless without liabilities. https://t.co/b5KSr2XKLB
Phân tích rủi ro
Về vấn đề Jess nói, chưa tính đến Kraken là đối thủ của Binance, thì thật sự việc xem số dư tài sản sẽ không có ý nghĩa nếu không có số nợ, và điều quan trọng là tỉ lệ tài sản sàn đang có so với lượng của user gửi. Chính việc Binance thuê Mazars kiểm toán với lượng BTC back 101% đã khác phục được điều này.
Tuy nhiên qua đây lại đặt ra 2 câu hỏi khác.
1. Tại sao Binance, một tổ chức tài chính hàng đầu lại thuê một công ty kiểm toán bé nhỏ không tên tuổi, thay vì chọn các tổ chức uy tín như Big4?
2. Con số 101% Mazars đưa ra liệu có thật sự đáng tin?
Theo như báo cáo, nó được để địa chỉ tại Binance Capital Management Co. Ltd, một công ty của Binance lại Virgin Island, Anh Quốc. Nhưng lại không ghi rõ ràng tài sản được tính ở mỗi công ty này hay gồm ở đâu khác. Báo cáo cũng ghi đây là theo yêu cầu kiểm toán từ Binance, mà không thể hiện bất kỳ ý kiến nào của Mazars. Hơn nữa, hiện con số 101% mới chỉ là của BTC mà chưa hề gồm các loại tài sản khác.
Có thể thấy rõ là vẫn còn nhiều điều uẩn khúc trong báo cáo này, tuy nhiên nó không có nghĩa là xấu. Vì Binance là một công ty private, nên không có trách nhiệm luôn phải công bố đầy đủ thông tin. Bởi vậy, việc thiếu sót dữ liệu là bình thường. Về vấn đề BTC, CZ cũng đã lên tiếng họ đang chuẩn bị và sẽ đưa ra các loại tài sản khác trong vài tuần tới.
➡ Theo suy luận logic, Binance chưa chứng minh trong sạch 100%, không có nghĩa là họ “phạm tội”. Hơn nữa, nhìn vào các sàn như Crypto.com hay Kucoin cũng đều thuê Mazar kiểm toán. Kết quả đưa ra cũng chỉ là những tỉ lệ tương tự con số 101%, nhưng lại không hề có địa chỉ ví hay số dư. Còn với đối với Binance, ta thấy rõ từng địa chỉ ví và số dư tương ứng trong báo cáo, có thể nói so với các sàn khác thì Binance vẫn rất minh bạch.
FUD Rửa Tiền
Tối hôm qua, Reuter đã đưa tin về việc CZ, CEO của sàn và cả Binance bị các nhà chức trách điều tra về vấn đề liên quan đến rửa tiền. Cũng theo Reuter, họ đang xem xet nên liệu có buộc tội Binance luôn, hay là chờ đợi để thu thập đủ bằng chứng.
Phân tích rủi ro
Chúng ta cần biết rõ rằng, việc điều tra này không phải mới, nó đã bắt đầu từ năm 2018 và Binance đã “an toàn’. Những vụ điều tra rửa tiền liên quan đến crypto là rất bình thường và phổ biến, cộng đồng dường như đã quá lo lắng sau 2 FUD trước đó khiến họ rất nhanh tin vào FUD này.
Suy nghĩ một cách logic, một ông lớn như Binance với rất nhiều nguồn bội thu và cách pump dump kiếm tiền, tại sao phải chịu rủi ro lớn (pháp luật) để kiếm tiền bẩn. Sau đó chính Binance cũng đã lên tiếng đính chính về vụ việc này.
Reuters has it wrong again.
— Binance (@binance) December 12, 2022
Now they're attacking our incredible law enforcement team. A team that we're incredibly proud of - they've made crypto more secure for all of us.
Here’s the full statement we sent the reporter and a blog about our remarkable law enforcement team.
FUD Dân Rút Tiền, BUSD Mất Peg
Gần đây nhất, FUD đã lên tới đỉnh điểm khi chứng kiến hàng loạt người kêu gọi rút tiền trên Binance và bán tháo khiến BNB giảm thêm 7%. Cũng theo đó, đồng stablecoin của Binance là BUSD đã mất peg và hiện đang giao dịch với giá khoảng 0.9996. Rồi loạt tin xấu được ra cùng lúc như việc Justin Sun rút gần $50M từ Binance để nạp lên Paxos và Circle.
According to lookonchain, Justin Sun(0x9f84) withdrew 34m BUSD and 15.4m USDT from Binance 9 hours ago, and transferred them to Paxos and Circle for suspected cash out. Justin Sun responded that the recent allocation of funds is just normal business cooperation.
— Wu Blockchain (@WuBlockchain) December 13, 2022
Phân tích rủi ro
Điều gì đang thật sự xảy ra?
1. Trước tiên, về vấn đề rút tiền. Theo dữ liệu từ Nansen, trong vòng 24h qua đã có gần 1.6 tỷ USD được rút khỏi Binance và tổng là 1.9 tỷ trong tuần qua. Có thể thấy phần lớn tiền được rút chỉ trong ngày hôm nay, do cộng đồng đang hoảng sợ trước một loạt FUD. Tuy nhiên, nếu so sánh thì con số này còn thấp hơn trung bình rút trong những tuần xảy ra thảm họa FTX là 2.3 tỷ.
➡ Nghĩa là xu hướng rút tiền thực sự không lớn, đa số cá voi vẫn tin vào Binance trong khi cộng đồng chỉ mới hoảng loạn trong ngày hôm nay.
2. Về việc BUSD depeg, áp lực bán mạnh (VD như Justin Sun) trong một thời gian ngắn chỉ nửa ngày sẽ khiến bất kì stablecoin nào depeg. ➡ Nghĩa là đây hoàn toàn do áp lực tâm lý, chứ không phải lỗ hổng từ phía Binance. BUSD hiện tại cũng vẫn giữ được mức giá tốt, thay vì depeg mạnh như các stablecoin khác (USDN, USDD, HUSD, …). Hơn nữa, chính Justin Sun cũng vừa tuyên bố sẽ mua 100M BUSD trên Binance, dù chưa rõ ý đồ của Sun nhưng đây sẽ là yếu tố tích cực đỡ giá cho BUSD.
I just deposited 100 million USD into @binance. 我刚刚给币安充值1亿美元。 https://t.co/tTCyiEBsXW
— H.E. Justin Sun🌞🇬🇩🇩🇲🔥 (@justinsuntron) December 13, 2022
3. Liên quan đến việc rút tiền, Binance đã chính thức cho tạm dừng rút USDC vì lí do ngân hàng không làm việc. Nếu đọc qua thì có thể giống FUD, nhưng CZ đã rất minh bạch công khai mọi thông tin. Họ cũng vẫn cho đổi và rút USDT, BUSD thoải mái, nên nhà đầu tư tạm thời có thể yên tâm.
Tổng kết
Trong cùng một thời gian ngắn, một loạt FUD được đưa ra hướng tới Binance có thể làm đa số liên tưởng ngay đến vụ việc FTX sụp đổ gần đây. Tuy nhiên, khác với FTX, Binance là có rất nhiều điều minh bạch hơn và chất lượng tài sản tốt. Hay cụ thể hơn, mặc dù dính nhiều FUD nhưng Binance vẫn là sự lựa chọn tốt hơn nhiều các sàn CEX nhỏ. Điều này không có nghĩa là Binance chắc chắn “an toàn”. Bài trên đây là những phân tích chi tiết, khách quan vào từng FUD để nhà đầu tư có thể hiểu rõ tình hình hiện tại cũng như đưa ra quyết định đúng cho mình. Ở thị trường crypto, thực hư không ai có thể nói chắc chắn, nhưng việc quan trọng là không được để truyền thông làm chúng ta hiểu sai vấn đề.